Thở khi hát là một chủ đề cực kỳ quan trọng, và có rất nhiều điều tinh tế để tìm hiểu về nó. Vì vậy, chúng ta sẽ tìm hiểu với nó từng bước nhé.
Thở để hát rất đơn giản và hiệu quả, và có thể trở nên gần như tự động. Những ca sĩ ít kinh nghiệm đôi khi làm việc hít thở trở nên phức tạp một cách không cần thiết đối với bản thân do không áp dụng đúng kỹ thuật và ngăn cản hoạt động hiệu quả của cơ thể.
Trước khi chúng ta xem xét cách thở đặc biệt mà các ca sĩ phải thở, chúng ta hãy hiểu cách thở bình thường hàng ngày hoạt động như thế nào. Sau đó có thể nhìn vào những gì chúng ta thích ứng với cơ thể để thở cho việc hát. Mỗi lần như vậy, tôi sẽ đưa ra thông tin chi tiết đầu tiên và sau đó là tóm tắt. Nếu bạn muốn xây dựng một cái nhìn tổng quan nhanh trước khi đi vào chi tiết, chỉ cần đọc phần tóm tắt.
Hít thở hàng ngày
Để hít thở tốt, chúng ta phải điều chỉnh hơi thở bằng cách nhẹ nhàng:
- kéo từ từ cột sống xuống dưới
- mở rộng lưng – mở xương bả vai
- để cho phía trước của ngực luôn mở
- kéo dài gáy, tăng khoảng cách giữa đỉnh đầu và mặt sau của đầu.
Khi lưng mở ra theo chiều dọc và chiều ngang, điều này giúp mở rộng khung xương sườn và phổi bên trong nó. Kết quả là, không khí được tràn vào phổi.
Việc hút không khí vào phổi có thể được tăng cường không chỉ bằng cách mở rộng lưng mà còn bằng cách đồng thời mở rộng các xương sườn dưới bên trái và bên phải của cơ thể. Bạn cũng sẽ thấy rằng mặt trước của thành ngực sẽ hơi di chuyển lên và về phía trước.
Cơ hoành – một vòm cơ bên dưới phổi và phía trên ruột, được gắn với giữa lưng xương sườn dưới và mặt trước của cơ thể ngay dưới xương sườn thấp nhất. Khi ba điểm gắn này mở ra, màng ngăn được kéo xuống dưới, trở nên phẳng hơn. Chúng ta không thể cảm thấy cơ hoành, và chúng ta không thể nhìn thấy nó. Nhưng chúng ta có thể cảm nhận rằng nó đã di chuyển xuống dưới khi chúng ta mở phần lưng và xương sườn. Và nó sẽ nằm xuống và cố định miễn là chúng ta giữ cho khung sườn mở. Cơ hoành không di chuyển ra vào. Cơ hoành di chuyển xuống và lên, co xuống dưới hoặc giãn lên trên.
Tóm tắt: Không phải là lồng ngực, xương sườn và lưng mở ra vì phổi chứa đầy không khí. Hoàn toàn ngược lại. Phổi chứa đầy không khí vì chúng ta tích cực mở phần lưng và xương sườn dưới. Mở rộng phần lưng, và mở rộng khung xương sườn, đặc biệt là các xương sườn dưới, điều này kéo cơ hoành xuống dưới, và mở rộng phổi. Về cơ bản, chỉ cần nhẹ nhàng mở lưng và xương sườn, và không khí đi vào.
Thở ra mỗi ngày
Trong cách thở hàng ngày (không phải của ca sĩ), để thở ra, chúng ta đơn giản là thả lỏng khung xương sườn. Khi nó đóng lại, cơ hoành, không còn co lại xuống dưới hoặc bị giằng xuống dưới, chỉ cần buông ra và chùng lên trên về vị trí thụ động của nó, hình dạng giống như mái vòm hơn. Không khí thoát ra ngoài rất nhanh. Chúng ta không thể ‘đẩy’ lên trên bằng cơ hoành. Điều đó là không thể, vì nó chỉ có thể hoạt động cơ bắp theo một hướng – hướng xuống. Vì vậy, chúng ta nên bỏ qua lời khuyên ‘đẩy’ hoặc ‘hỗ trợ’ bằng cơ hoành Không có cơ hoành, chúng ta không thở được chứ đừng nói là hát. Tất cả chúng ta đều sử dụng cơ hoành của mình cho mỗi hơi thở, cho dù chúng ta có đang phát âm hay không.
Tóm tắt: Cơ hoành chỉ có thể tác động lực đi xuống – nó không thể đẩy vào, ra hoặc lên và không thể ‘hỗ trợ’ bất cứ thứ gì. Các xương sườn thả ra, thư giãn vào bên trong, do đó, cơ hoành thả ra, nhanh chóng trở lại vị trí thụ động, cao hơn của nó. Kết quả là, không khí rời khỏi phổi.
Ca sĩ hít thở
Miễn là họ hít thở tốt – mở lưng và xương sườn dưới -, các ca sĩ có thể thở khi hát theo cách mà họ vẫn làm trong cuộc sống hàng ngày. Không cần phải cố gắng tiếp nhận thêm hoặc nhiều không khí. Trên thực tế, điều đó phản tác dụng. Khi các ca sĩ cố gắng hít một hơi lớn, họ có xu hướng siết chặt vai, cơ cổ và cổ họng, thậm chí giữ không khí bằng cách đóng và nắm chặt các nếp gấp thanh quản. Kết quả là, các nếp gấp thanh quản bị thắt chặt chỉ khi chúng ta cần chúng được tự do, và không gian cộng hưởng phía trên thanh quản (‘hộp thoại’) trở nên ngắn hơn, hẹp hơn và ít âm vang hơn.
Hít một hơi dài không phải là một ý kiến hay. Nó có thể mang lại cho chúng ta cảm giác sung mãn và cảm giác mạnh mẽ và an toàn nhất thời, nhưng nó tạo ra quá nhiều căng thẳng trong các cơ chế mà chúng ta cần để phát âm. Ngoài ra, trong những trường hợp như vậy, có nhiều carbon dioxide được dự trữ để cơ thể thải ra ngoài; và bởi vì các ca sĩ phải giải phóng không khí từ từ, cơ thể phải trải qua căng thẳng nghiêm trọng với rất nhiều carbon dioxide bị mắc kẹt bên trong nó quá lâu. Vì vậy, giải pháp không phải là hít thở thêm không khí mà chỉ cần hít thở bình thường, mặc dù hiệu quả, như đã mô tả trước đó.
Thở khi hát, đôi khi ca sĩ có thói quen ngậm miệng và thở bằng mũi. Đây không phải là tốt.
- Không khí đi vào miệng nhanh hơn nhiều so với qua mũi; khi hát đơn giản là không có thời gian để hít vào bằng mũi.
- Hít thở bằng mũi thường dẫn đến cơ hàm và cơ mặt căng hơn, làm giảm độ mở và tính linh hoạt của bộ cộng hưởng, cũng như sự tự do của thanh quản.
- Với cách thở bằng mũi, lưỡi và vòm miệng mềm không được chuẩn bị cho âm tiết đầu tiên sau khi thở vào, vì vậy âm thanh đầu tiên có chất lượng không tốt.
Khi chúng ta mở xương sườn và cơ hoành hạ xuống, nó sẽ bóp nghẹt các chất chứa trong bụng của chúng ta (nội tạng). Kết quả là chúng di chuyển ra bên ngoài một cách thụ động khiến chúng ta thấy bụng mình phình ra. Chúng ta không được ép bụng ra ngoài – điều đó tạo ra sức căng thân dưới và thực sự kéo các xương sườn dưới vào trong. Trong cuốn sách của mình về kỹ thuật hát, Janice Chapman sử dụng một khái niệm mà cô gọi là SPLAT, viết tắt của ‘ Singers Please Loosen Abdominal Tension‘ (Ca sĩ hãy thả lỏng cơ bụng). Điều này rất quan trọng để thở nhanh và hiệu quả khi hát. Vùng bụng sẽ tự do hơn nếu chúng ta cũng thả lỏng các cơ ở bẹn và mông. Hãy nhớ rằng không khí sẽ đi vào sâu, dễ dàng và nhanh chóng nếu chúng ta căn chỉnh tốt, mở lưng và xương sườn, thả lỏng cơ bụng.
Tóm tắt: Ca sĩ hít vào về cơ bản giống như cách họ làm để thở hàng ngày, khỏe mạnh, hiệu quả và bao gồm SPLAT – ‘Ca sĩ Vui lòng thả lỏng cơ bụng’. Một chi tiết quan trọng là ca sĩ phải luôn hít vào bằng miệng chứ không phải bằng mũi.
Vừa rồi, Vietvocal đã giải thích cách một ca sĩ lấy hơi để hát thì sẽ hít thở như thế nào. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào hay đơn giản là muốn góp ý thêm về kiến thức thanh nhạc hãy để lại bình luận phía dưới hoặc có thể gửi email cho chúng tôi info@vietvocal.com. Rất mong nhận được tin từ bạn.
Bạn có thể tham khảo thêm khóa học để được đào tạo tốt hơn về kỹ thuật thở khi hát nhé: Làm chủ hơi thở thanh nhạc cùng Mỹ Linh
