Nhạc Jazz là gì? Đặc điểm và lịch sử phát triển của nhạc Jazz tại Việt Nam và thế giới như thế nào? Tất cả sẽ có trong bài viết dưới đây của VietVocal.
Người ta thường bảo Jazz Music là một thế giới âm nhạc riêng biệt, là nghệ thuật ngẫu hứng cuốn hút và độc đáo của nền âm nhạc. Cùng VietVocal tìm hiểu về thể loại nhạc này qua bài viết hôm nay nhé!
Mục lục
Nhạc Jazz là gì?
Jazz là loại nhạc có lịch sử hình thành từ rất lâu đời có nguồn gốc từ những ca khúc được nô lệ gốc Phi hát trong khi lao động nên khó có định nghĩa hoàn chỉnh nhạc Jazz là gì.
Phong cách chơi của các nhạc sĩ làm cho mỗi phiên bản khác nhau, và các bản độc tấu ngẫu hứng cũng vậy. Thể loại nhạc này là làm cho một cái gì đó quen thuộc – một bài hát quen thuộc – thành một cái gì đó mới mẻ. Và về việc biến một thứ gì đó được chia sẻ – một giai điệu mà mọi người đều biết – thành một thứ gì đó mang tính cá nhân. Đó chỉ là một số lý do mà dòng nhạc này là một loại hình nghệ thuật tuyệt vời, và tại sao một số người coi nó là “âm nhạc cổ điển của Mỹ.”
Ngày nay, Jazz được hiểu là một thể loại âm nhạc được chơi không theo một khuôn mẫu hay cấu trúc cụ thể nào cả mà trong đó ngẫu hứng của người chơi chính là phần quyết định. Nhạc jazz luôn mang đến sự bất ngờ cho người nghe, không giống với các dòng nhạc khác đôi khi bạn có thể đoán được các cao trào. Với jazz, không có gì là cố định cả.
Nhạc jazz có rất nhiều sự đa dạng, nhưng hầu hết nhạc jazz đều rất nhịp nhàng, có động lượng về phía trước được gọi là “swing” và sử dụng các nốt “bent” hoặc “blue”. Bạn thường có thể nghe thấy các mẫu “call – and – response” trong nhạc jazz, trong đó một nhạc cụ, giọng nói hoặc một phần của ban nhạc trả lời một nhạc cụ khác. Jazz có thể thể hiện nhiều cảm xúc khác nhau, từ nỗi đau đến niềm vui tuyệt đối. Trong nhạc jazz, bạn có thể nghe thấy âm thanh của tự do – vì âm nhạc đã là tiếng nói mạnh mẽ cho những người bị đối xử bất công vì màu da hoặc vì họ sống trong một đất nước do một nhà độc tài tàn ác điều hành.
Đặc điểm của dòng nhạc Jazz
Ngẫu hứng và nghệ sĩ
Các nghệ sĩ trong thể loại nhạc này rất coi trọng việc tìm ra âm thanh và phong cách của riêng họ. Họ thích chơi các bài hát theo phong cách riêng biệt của chúng và vì vậy bạn có thể nghe hàng chục bản ghi âm khác nhau của cùng một bài hát, nhưng mỗi bản sẽ nghe khác nhau.
Phong cách chơi của các nghệ sĩ làm cho mỗi phiên bản khác nhau, và các bản độc tấu ngẫu hứng cũng vậy. Thể loại nhạc này là làm cho một cái gì đó quen thuộc – một bài hát quen thuộc – thành một cái gì đó mới mẻ. Và về việc biến một thứ gì đó được chia sẻ – một giai điệu mà mọi người đều biết – thành một thứ gì đó mang tính cá nhân. Đó chỉ là một số lý do mà dòng nhạc này là một loại hình nghệ thuật tuyệt vời, và tại sao một số người coi nó là “âm nhạc cổ điển của Mỹ.”
Tiết tấu của nhạc Jazz
Khác biệt hoàn toàn với tiết tấu ổn định của nhạc cổ điển, Jazz lại sử dụng tiết tấu rất đặc trưng như: nghịch phách, đảo phách, giật… Đây chính là điểm khác biệt giúp Jazz không bị nhầm lẫn với bất cứ dòng nhạc nào.
Tiết tấu đặc thù của nhạc Jazz là nhịp 2 phách trong hành khúc được thay thế bằng nhịp 4 phách, nhấn mạnh ở phách 2, 4 trong ô nhịp.
Nét đặc trưng riêng của giai điệu nhạc Jazz
Giai điệu nhạc Jazz được chơi dựa trên thang âm có các “blue notes”. Tức nốt ở quãng ba và nốt ở quãng bảy của thang âm sẽ bị giảm về độ cao. Đây cũng chính là nét đặc trưng riêng, là yếu tố làm nên sự độc đáo và cuốn hút của dòng nhạc Jazz.
Khi thưởng thức Jazz, chúng ta sẽ luôn cảm thấy được sự mới mẻ, khác lạ về giai điệu, hòa thanh, tiết tấu cũng như cách thể hiện. Ở Jazz, giai điệu đa màu sắc, thể hiện sự tự do trong âm nhạc. Mỗi bài hát của mỗi người nghệ sĩ sẽ có màu sắc, dấu ấn riêng, không ai giống ai.
Hòa thanh trong nhạc Jazz
So với quy luật của các dòng nhạc cổ điển thì hòa thanh của các bản nhạc Jazz thường có cấu trúc phức tạp hơn. Các hợp âm được sử dụng phổ biến nhất là tăng, giảm, hợp âm 7 và hợp âm thêm những âm ngoài hợp âm như âm 9, 11 và 13.
Trong Jazz, mỗi ô nhịp được coi là một hòa thanh bởi hòa thanh sẽ được chuyển liên tiếp từ ô nhịp này sang ô nhịp khác cùng với những hòa thanh khác nhau. Loại hòa thanh kết đặc trưng của âm nhạc Jazz đó chính là bậc II, V và I. Trong khi đó hòa thanh kết truyền thống lại là IV, V và I. Đây chính là sự khác biệt vô cùng lớn của hòa thanh Jazz so với truyền thống.
Nhạc cụ chơi Jazz
Các loại nhạc cụ chơi Jazz là của châu Âu và phong cách diễn tấu mang phong cách của Mỹ. Có thể kể đến như các nhạc cụ bộ trống, nhạc cụ gõ, saxophone, kèn trumpet, trombone, clarinet, cornet kết hợp với những nhạc cụ khác như: guitar, piano, contrabass, banjo.
Lịch sử phát triển của nhạc Jazz tại Việt Nam và thế giới
Việt Nam
Nhạc Jazz bắt đầu được du nhập vào Việt Nam vào giữa thế kỷ XX (1950 – 1960) và chủ yếu phổ biến tại miền Nam Việt Nam. Nhạc viện Hà Nội đã đào tạo chính thức môn học về thể loại nhạc này và giảng dạy từ năm 1950, từ đó dòng nhạc này dần phổ biến với ngành âm nhạc.
Một số nghệ sĩ tiên phong trong dòng nhạc này như: nghệ sĩ saxophone Quyền Văn Minh, nghệ sĩ saxophone Trần Mạnh Tuấn. Hiện nay nghệ sĩ saxophone An Trần (ái nữ của nghệ sĩ saxophone Trần Mạnh Tuấn) là một trong nữ nghệ sĩ saxophone trẻ tuổi thuộc hàng hiếm có của Việt Nam đang và dần nổi tiếng hơn cha của mình.
Thế giới
Nhạc Jazz phát triển ở Hoa Kỳ vào những năm đầu của thế kỷ 20. New Orleans, gần cửa sông Mississippi, đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển này. Dân số của thành phố đa dạng hơn bất kỳ nơi nào khác ở miền Nam, và những người gốc Phi, Pháp, Caribe, Ý, Đức, Mexico và Mỹ da đỏ, cũng như người gốc Anh, tương tác với nhau.
Truyền thống âm nhạc của người Mỹ gốc Phi pha trộn với những người khác và dần dần dòng nhạc này xuất hiện từ sự pha trộn của ragtime, diễu hành, blues và các loại âm nhạc khác. Lúc đầu nhạc jazz chủ yếu dành cho khiêu vũ. Sau khi những bản thu âm đầu tiên của nhạc jazz được thực hiện vào năm 1917, âm nhạc này đã lan truyền rộng rãi và phát triển nhanh chóng. Sự phát triển của dòng nhạc này được dẫn dắt bởi một loạt các nhạc sĩ xuất sắc như Louis Armstrong,Duke’s Music Class, Charlie Parker và Miles Davis. Jazz đã phát triển một loạt các phong cách khác nhau bao gồm jazz truyền thống, swing (ví dụ, hãy lắng nghe Benny Carter, người đã bắt đầu với nhạc swing, trong Benny’s Music Class ) bebop, jazz thú vị và jazz rock, trong số những người khác. Đồng thời, nhạc jazz lan rộng từ Hoa Kỳ đến nhiều nơi trên thế giới, và ngày nay các nghệ sĩ nhạc jazz – và các lễ hội nhạc jazz – có thể được tìm thấy ở hàng chục quốc gia. Thể loại nhạc này là một trong những mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Hoa Kỳ ra thế giới.
Vừa rồi là một số chia sẻ nhỏ về dòng nhạc jazz, nếu các bạn thấy bài viết hữu ích đừng quên nhấn nút like và chia sẻ đến những người yêu âm nhạc nhé. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hay đơn giản là muốn góp ý thêm về kiến thức thanh nhạc, hãy để lại bình luận bên dưới, ekip VietVocal sẽ giải đáp giúp bạn. Rất mong nhận được phản hồi từ bạn!
Các bài viết liên quan đến chủ đề nhạc Jazz bạn có thể quan tâm:
7 Loại nhạc cụ Jazz phổ biến hiện nay
Top 10 ca sĩ nhạc Jazz nổi tiếng nhất thế giới
Tham khảo thêm khóa học thanh nhạc và đăng ký học thử miễn phí tại đây.
