Đã là một Rapper thì không thể không biết cách để viết Rap. Đây là kĩ năng ngay cả những Rapper giỏi nhất cũng cần trau dồi mỗi ngày. Và với những Newbie mới học Rap, thì đây là một trong những thách thức không hề nhỏ. Trong bài viết này, VietVocal sẽ chia sẻ đến các bạn 4 bước để viết Rap cũng như những điều cần ghi nhớ khi viết Rap. Chúng ta cùng tìm hiểu nhé.
- Rap là gì – Thể loại âm nhạc đặc trưng của văn hóa hip hop
- Những thuật ngữ trong rap phổ biến mà bạn cần phải biết
- Hướng dẫn đọc rap cơ bản cho người mới bắt đầu
Mục lục
I – Tìm Beat – Cách để viết Rap
Để viết một bản rap đầy cảm xúc, bước đầu tiên là phải tìm một nhạc beat phù hợp. Beat, hay nhạc nền, là một yếu tố quan trọng của rap. Trong rap, nhạc nền khác biệt với các thể loại nhạc khác vì nó tập trung chủ yếu vào nhịp Bass và Snare Drum. Vì thế, khi tìm beat, rapper chỉ cần tập trung vào nhịp trống.
Phần nhạc nền là phần quan trọng nhất trong bài rap. Nó được xem như là trái tim của bài hát và tạo nên tính chất đặc trưng của thể loại âm nhạc này. Phần nhạc nền thường có độ dài từ 4 đến 8 chu kỳ, với một nhịp điệu đặc trưng và sử dụng các công cụ âm nhạc như drum machine, sampler, synthesizer, bassline và turntable.
Có rất nhiều cách để tạo ra beat, có thể là bằng miệng (beat box) hoặc chỉ với hai cây bút chì và đôi tay. Tuy nhiên, để tạo ra các bản nhạc beat chất lượng, người ta cần sự chuyên nghiệp của DJ và nhà sản xuất beat.
Nếu bạn mới bắt đầu viết rap, hãy nhớ rằng việc nghe, cảm nhận và viết lyric trên một bản nhạc beat sẽ dễ dàng hơn nhiều so với việc ngược lại. Điều quan trọng nhất là phải nhớ nhịp trống và flow để có thể tạo ra những bài rap đầy cảm xúc trên nền nhạc đó.
Tuy nhiên, việc tìm kiếm một bản nhạc beat phù hợp không phải là điều dễ dàng. Thậm chí có thể bạn phải nghe hàng trăm bản nhạc beat mới có thể tìm được một bản phù hợp với cảm tính của mình. Chọn bản nhạc beat là một quá trình phải dựa trên cảm tính của rapper. Với sự luyện tập đầy kiên trì, bạn sẽ phát triển được sự nhạy cảm trong việc chọn beat phù hợp với bản rap của mình.
II – Chọn chủ đề để viết Rap – Cách để viết Rap
Để tìm ý tưởng cho bài rap của bạn, hãy để mắt đắm mình trong cuộc sống xung quanh và tìm cảm hứng từ mọi thứ. Đừng quên mang theo một quyển sổ tay và bút để ghi lại những ý tưởng khi chúng xuất hiện trong đầu. Cảm xúc của bạn, hình ảnh bạn nhìn thấy, hoặc thậm chí cả những câu chuyện bạn nghe từ bạn bè đều có thể trở thành nguồn cảm hứng tuyệt vời cho bài rap của bạn.
Tuy nhiên, khi chọn chủ đề cho bài rap, người viết cần chọn chủ đề phù hợp với sở thích và kinh nghiệm của mình, đồng thời đảm bảo rằng chủ đề đó thực sự cần thiết và đang được quan tâm. Chủ đề có thể xoay quanh cuộc sống, tình yêu, gia đình, xã hội hay bất cứ chủ đề nào khác mà người viết cảm thấy thích hợp.
Chọn chủ đề phù hợp sẽ giúp cho bạn dễ dàng hơn trong việc tạo ra những câu văn hợp lý và chân thực, giúp bài rap của bạn trở nên sâu sắc và ý nghĩa hơn.
III – Viết lời và tạo Flow – Cách để viết Rap
Sau khi chọn được chủ đề, người viết cần phải viết lời cho bài rap. Để tạo ra một bài rap hay, người viết cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Chọn phong cách viết: Có nhiều phong cách viết khác nhau, từ viết đơn giản đến phức tạp, từ sử dụng ràng buộc vào nhịp độ hay không. Người viết cần chọn phong cách phù hợp với chủ đề và cá tính của mình.
- Tập trung vào ý tưởng chính: Viết rap cần có một ý tưởng chính rõ ràng, dễ hiểu và dễ nhớ để thu hút người nghe.
- Sử dụng các kỹ thuật thơ để tạo ra âm nhạc: Rap có thể được coi như một dạng thơ nói, người viết cần sử dụng các kỹ thuật thơ như đa âm, đa nghĩa, ám chỉ và so sánh để tạo ra âm nhạc độc đáo.
- Sử dụng từ vựng và câu hỏi thường gặp trong rap: người viết cần sử dụng từ vựng và câu hỏi thường gặp trong rap để tạo ra một bài rap thật sự chuyên nghiệp và hấp dẫn.
- Tạo phần hook bắt tai: Phần hook là phần nhấn mạnh của bài rap và thường được lặp đi lặp lại trong bài hát. Mục đích của phần hook là để thu hút sự chú ý của người nghe và làm cho bài hát trở nên dễ nhớ hơn. Hãy cố gắng tạo ra một phần hook đầy sáng tạo và đáng nhớ để giúp bài rap của bạn nổi bật.
1. Những skill trong tạo flow
Về độ dài
Một yếu tố quan trọng trong việc viết rap là độ dài của mỗi câu/bar. Các câu/Bar của bài Rap nên có độ dài bằng nhau về khoảng thời gian. Ví dụ: nếu trong thời gian 3 giây, bạn đọc 1 câu có 3 chữ, thì câu tiếp theo có khoảng từ 4 đến 5 chữ, bạn vẫn phải đọc trong vòng 3 giây.
Tuy nhiên, thay vì giữ cho độ dài đồng đều, bạn có thể điều chỉnh nó tùy thuộc vào nhịp bass của beat. Nếu nhịp bass của beat chậm hơn, bạn có thể đọc câu/bar dài hơn và ngược lại. Quan trọng nhất là phải tuân thủ chính xác theo nhịp flow của beat để đảm bảo rằng phát âm của bạn luôn đi đôi với nhạc. Khi làm như vậy, bài rap của bạn sẽ trở nên thật sự hợp với beat và gây ấn tượng mạnh mẽ với khán giả.
Về điểm nhấn của flow
Đừng đọc đều đều hết cả bài Rap, bạn cần tìm ra được đâu là điểm nhấn đắt giá nhất của bài Rap. Ví dụ, có câu rap trong bài “Nguyện bên nhau” như sau:
“Em yêu đẹp tuyệt vời
Khẽ rớt bước chân rơi
Nụ cười xinh rạng ngời
Tà áo cưới buông lơi”
Những chữ in đậm “đẹp”, “vời”, “bước”, … được nhấn bởi vì có nhịp bass ở ngay trước nó. Còn những chữ còn lại được gọi là “Rhythm Word” được đặt tại cùng một vị trí với cấu trúc thời gian như nhau.
Về nhịp Flow
Nhịp Flow là cái hồn của một bản Rap. Bài Rap sẽ rất đơn điệu và khá buồn tẻ nếu như chỉ có một cấu trúc Flow được lặp đi lặp lại. Ví dụ như sau:
Tôi là người Việt Nam
Thích ăn bưởi ăn cam
Có chiếc mũ màu vàng
Hiệu Tommy rất sang…
Cách Rap như ở trên không khác gì đang đọc thơ con cóc. Hoặc nếu như có thêm một vài biến chuyển về độ dài ngắn và từ ngữ mà nhịp Flow vẫn như thế, đây vẫn chỉ là một bài Rap tệ.
Vậy làm thế nào để chúng ta có một nhịp Flow hay?
Không có bất cứ khuôn mẫu nào cho việc tạo ra Flow hay. Điều quan trọng bạn cần làm chính là luyện tập và luyện tập. Hãy chịu khó nghe nhiều bài Rap của các Rapper yêu thích hoặc nổi tiếng hiện nay để lấy đó làm kinh nghiệm tạo Flow cho riêng mình.
2. Một số skill trong tạo lyric
Comparing
Comparing (So sánh) là việc đối chiếu sự vật, hiện tượng này cùng với sự vật, hiện tượng khác có tính tương đồng nhằm tăng thêm tính gợi hình, gợi cảm trong diễn đạt. Ví dụ:
“Flow của tao thì hùng hổ như là xe tank
Flow của mày thì tàn tật như là xe lăn”
– Nah –
Meta/ Metaphor
Meta/ Metaphor (Ẩn dụ) là cách gọi tên một sự vật, hiện tượng này bằng tên một sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nhau để tăng sức gợi hình, gợi cảm. Khác với Comparing, Meta/ Metaphor đạt tới một mức độ cao hơn. Thay vì mô tả một sự vật, hiện tượng theo một cách thông thường, thì ẩn dụ yêu cầu mô tả sự vật, hiện tượng bằng cách sử dụng hình ảnh của sự vật hiện tượng khác.
“Mấy thằng ghét anh muốn Spotlight
Sorry anh là cầu chì”
– Binz –
Meto/ Metonymy
Meto/ Metonymy (Hoán dụ) là gọi tên một sự vật, hiện tượng này bằng tên của một sự vật hiện tượng khác có nét tương cận để tăng sức gợi hình, gợi cảm diễn đạt.
“… Chân trần lấm mỏi mệt bước qua bi ai.
Bi ai.
Đi cho hết ngày dài tháng năm phôi phai.
Phôi phai.
Khù khờ vác ngọc ngà đến cho Tương Lai.
Tương lai”
– Dế Choắt –
Prosopopoeia + Anthropomorphism
Nhân hóa hay nhân cách hóa là sự quy ước về các cảm xúc, đặc điểm hay ý định của con người đối với những thực thể không phải con người.
Từ nhân hóa có nghĩa là trở thành hay hóa thành con người. Nhân hóa là sự gắn kết về hình dáng và đặc điểm của con người với các khái niệm trừu tượng như các đồ vật, các loài động vật, cảm xúc và các lực lượng tự nhiên như thời tiết, mùa màng.
“Dâu Tây muốn một lần bay lên trời, theo anh Sẻ
Nơi đó có gì thú vị, anh Sẻ hãy kể Dâu nghe
Anh Sẻ nhẹ nhàng đạp cánh, phóng lên thật là mạnh mẽ
Dâu thì thầm thỏ thẻ, khúc hát này gửi anh nghe
Dâu yêu anh”
– Dế Choắt –
Wordplay/ Play – on – words
Chơi chữ là 1 phương thức tu từ, rapper lợi dụng những hiện tượng đồng âm, đa nghĩa, nói lái, ghép chữ trong ngôn ngữ để tạo một tác dụng nhất định trong lời rap (hài hước, bóng gió, châm biếm, vui đùa…).
Nhạc và hình đều do CLASSX này chỉ đạo
Nhạc MTP thì sẽ mãi CHỈ ĐẠO
– ClassX
Spoonerisms
Nói lái hay Đảo vần là một kiểu chơi chữ người Việt ưa chuộng. Một số cách nói lái thường gặp như sau:
Cách 1: Đổi âm sau, giữ lại chữ đầu và thanh. Ví dụ: mèo cái → mài kéo, hiện đại => hại điện,…
Cách 2: Đổi toàn bộ từ trước ra sau, nhưng giữ lại thanh. Ví dụ: Đầu tiên → tiền đâu, từ đâu → đầu tư,…
Cách 3: Đổi dấu thanh điệu (kiểu lái chữ miền Bắc). Ví dụ: Thụy Điển → thủy điện, mộng năng → nặng mông, …
Cách 4: Đổi phụ âm đầu. Ví dụ: cao đẳng → đau cẳng (kiểu lái chữ miền Bắc), giải pháp → phải giáp,…
Cách 5: Đổi âm phía sau và thanh sau, giữ lại phụ âm đầu. Ví dụ: bí mật → bật mí, một cái → mái cột, mèo cái→ mái kèo, trâu cái → trái cau (đối với miền Nam), tánh mạng → táng mạnh,…
“Bé cần thành công tương xứng
Chứ không cần làm vua xưng tướng
Khi có ai hỏi cháu làm gì?
Chỉ có thể là chí làm giàu
– Ricky Star –
Multisyllabic rhymes/Multi:
Đây là skill cực phổ biến ở trong Rap. Đa Vần (rhyme) là những chữ giống nhau về cách phát âm, hoặc gần giống với nhau. Được sử dụng để tạo âm điệu trong thơ và rap.
Đây là một quy luật dùng để nối các câu ở trong bài thơ với nhau. Thường vần được sử dụng để nối câu gieo vào chữ cuối cùng của các câu thơ/câu rap. Sau đây là một số kiểu vần phổ biến trong Rap:
⇒ Vần không: Không có vần
“Ba thương mày đến bạc tóc
Động lực đó không cho phép mày chùn bước chạy trốn đâu hỡi thằng ngu kia”
– Sơn Tùng M-TP –
⇒ Vần đơn: Những câu có vần 1 chữ.
“Tao biết mày không cần chai rượu hay điếu cần rồi.
Tao thấy mày cần một chai nước với cái nồi”
– Rhymastic –
⇒ Vần đôi: Những câu lyrics có vần 2 chữ
Sự sống tao là hip hop, mạch máu trong tao là âm nhạc
Linh hồn tao bán cho quỷ dữ đổi lấy huyết thanh la nhạc rap.
Định mệnh có xích chân tao nhịp beat vẫn luôn văng vẳng ngang tai
Vì rap là thứ cuối cùng…tao muốn nằm cùng trong quan tài…
– Karik –
⇒ Vần ba: Những câu lyrics có vần 3 chữ
“… Anh cũng cần em nhưng không biết em sao
Anh không care lắm và anh quyết đem trao
Cho em hết nắng cho em hết đêm sao
Nhìn mặt anh đi, em nghĩ anh tiếc em sao? …”
– Đen Vâu –
⇒ Vần 4, 5 ,6, …: Tương tự nhưng sẽ rất nhiều vần, có khi là vần cả câu.
“Biết phải lòng con phố, hay biết phải lòng em?
Điền hoài mong trong đó, tay viết dài dòng thêm”
– MC ILL –
⇒ Nguyên âm – láy
“… Tuyệt tự tổ tiên tướng tài tai tiếng tụi tao tống tiễn tạo tang tóc …”
– DaBee –
Twist/ Fast rap
Thường được gọi là một cú Twist ở trong Rap. Nghĩa là rap với tốc độ siêu nhanh. Đây là một kỹ năng cần phải luyện tập rất nhiều lần và thật sự nhuần nhuyễn.
Bởi tao nhận thấy một điều Nhận thức là một thứ rất quý giá nhưng không phải ai cũng biết coi trọng Chúng sống vô tri và thật kỳ lạ, chúng thích buông lời khinh miệt khỏi họng Chúng luôn chỉ trích, muốn tạo bi kịch và chỉ có thể thấy những mặt trái Tao viết lyrics tạo những kỳ tích, chỉ mong lũ ngốc đấy đừng mắc sai (64 từ trong 8 giây).
– MC ILL-
Scheme
(Word) Scheme – Trường từ vựng là tập hợp tất cả những từ ngữ có nét chung về nghĩa.
“Mày đéo thể thắng được tao mặc dù đã ra sức cố. Còn 1 chút đức độ nhưng nếu thằng ngang ngạnh này mà láo tao sẽ đan mạch mày làm áo để ghi nháp mặc dù đó là phi pháp nhưng như vậy đã khiến tao vừa ý.”
– Rism –
Rebuttal
Phản đòn là ra đòn để tấn công ngược lại sau khi đối phương ra đòn. Trong battle Rap diss, phản đòn còn được xem là khai thác lỗ hổng của lyrics đối thủ hoặc/và dựa trên lyrics của đối thủ để trả lại sát thương với tính chất gay gắt hơn.
“… Nếu mày nói tỉ số trận này là 0-9 (Zero 9)
Đúng là THĂNG LONG mà so với CỬU LONG thì tỉ số là 0-9 … “
– Rick –
IV – Ghép nhạc và chỉnh sửa – Cách để viết Rap
Đây là một bước không thể thiếu trong quá trình viết Rap, giúp bạn tránh bị mất đúng nhịp nhạc. Việc ghép nhạc Beat với Lyric có thể gặp phải nhiều sai sót, do đó, bạn cần phải cẩn thận và chăm chỉ trong giai đoạn này.
Nếu bạn phát hiện ra bất kỳ sự chệch nhịp nào, hãy sửa Lyric để phù hợp với nhịp Bass của Beat. Có thể thêm bớt từ ngữ, thay đổi Flow, tạo điểm nhấn mới, hoặc tạo những chỗ ngắt nghỉ hợp lý cho bài Rap của bạn.
Đừng quên lấy ý kiến từ bạn bè hoặc người thân của bạn. Họ sẽ cung cấp cho bạn những lời khuyên khách quan nhất, gần nhất với cảm nhận của đông đảo khán giả. Nếu cần, đừng ngại viết lại Lyric, nếu chúng thực sự có vấn đề. Việc này sẽ giúp cho bài Rap của bạn trở nên chính xác và đậm chất riêng của bạn.
Nếu bạn tin tưởng vào khả năng sáng tạo của mình, hãy thử tạo ra những giai điệu Beat riêng để đồng hành cùng bài Rap của mình. Thực tế, hiện nay có rất nhiều phần mềm tạo Beat đơn giản và dễ sử dụng trên PC cá nhân, cho phép bạn tạo ra những âm thanh độc đáo và phù hợp với phong cách của mình. Nếu bạn có kĩ năng và kinh nghiệm đủ, chắc chắn sẽ không khó để tạo ra một bản nhạc Beat hoàn chỉnh và chất lượng cao cho bài Rap của mình.
V – Cách để viết Rap và những điều cần nhớ
1. Giữ cho bài rap luôn mới mẻ và sáng tạo
Để tạo sự hấp dẫn cho bài rap của bạn, đừng chỉ lặp đi lặp lại một flow hay giai điệu giống nhau. Hãy thay đổi thứ gì đó trong câu rap sau mỗi 4 ô nhịp để giữ cho bài rap của bạn luôn tươi mới và sáng tạo.
Nếu bài rap của bạn không có sự thay đổi và sáng tạo, nó sẽ trở nên đơn điệu, nhàm chán và không gây được ấn tượng. Hãy thử thay đổi nhịp, vần, cường độ, tốc độ… bất cứ kỹ thuật nào để tạo ra một bài rap thu hút và ấn tượng hơn.
2. Sử dụng từ ngữ thật đơn giản và tránh dùng quá nhiều từ
Một sai lầm thường gặp của những người mới học rap là sử dụng quá nhiều từ để diễn đạt ý tưởng. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều từ có thể làm cho bài rap của bạn không phù hợp với nhịp điệu và dẫn đến âm thanh “cẩu thả”.
Thay vì viết quá nhiều, hãy tập trung vào việc sử dụng từ ngữ đơn giản và những câu ngắn gọn để bài rap của bạn trở nên rõ ràng và dễ hiểu. Nếu không thể điền tất cả các ý của bạn vào cùng một đoạn, hãy tìm cách bỏ bớt từ hoặc cắt chúng thành một đoạn rap mới.
3. Đừng sợ sửa lại bài rap của mình
Trong quá trình sáng tác bài rap, bạn sẽ phải sửa lại nhiều lần để tác phẩm của mình hoàn thiện hơn. Hãy nhớ rằng, sửa một tác phẩm đã viết còn khó hơn viết một tác phẩm mới. Nếu bạn cảm thấy bài rap của mình chưa thật sự hoàn chỉnh, đừng ngại sửa lại đoạn rap của mình.
Trong quá trình sửa lại, bạn có thể tìm ra những ý tưởng mới và tạo ra một bản rap tuyệt vời hơn. Hãy luôn mở tâm và sẵn sàng thay đổi để tạo ra những tác phẩm rap đầy sáng tạo và ấn tượng.
Học Rap chưa bao giờ là một điều dễ dàng. Và cách để viết Rap cũng thế. Sự chăm chỉ và tinh thần học hỏi là một yếu tố cần thiết. Sự kiên trì và quyết tâm đó chắc chắn sẽ đưa bạn tới thành công.
