Từ Opera cổ điển đầy trang nghiêm đến Musical vui tươi và ấn tượng của Broadway, nhạc kịch đã cất cánh vươn xa khắp thế giới. Trong bài viết này, VietVocal sẽ cùng các bạn tìm hiểu về định nghĩa Nhạc kịch là gì và những thông tin thú vị về thể loại nghệ thuật biểu diễn này nhé!
Mục lục
I – Nhạc kịch là gì?
Nhạc kịch là một thể loại nghệ thuật kết hợp giữa âm nhạc, vũ đạo, diễn xuất và lời bài hát trong một tác phẩm biểu diễn trực tiếp trên sân khấu. Nó là một sự kết hợp phức tạp của nhiều yếu tố nghệ thuật, đòi hỏi sự cống hiến và tài năng của nhiều nghệ sĩ, từ nhà soạn nhạc, nhà biên kịch, nhạc sĩ, nhà sản xuất, đạo diễn, diễn viên đến nhóm nhà sản xuất hậu cần.
Nội dung và biểu cảm của nhạc kịch (hỉ, nộ, ái, ố) được thể hiện thông qua các câu chữ, âm nhạc, động tác và những khía cạnh kỹ thuật sân khấu; tất cả hợp thành một thể thống nhất. Mặc dù không tránh khỏi sự pha tạp với các loại hình sân khấu khác như opera và múa nhưng chúng ta có thể phân biệt được nhạc kịch vì loại hình này thể hiện tính bình đẳng giữa âm nhạc với động tác, lời nói và các yếu tố khác.
II – Lịch sử hình thành và phát triển nhạc kịch
Nhạc kịch có nguồn gốc từ các tác phẩm nghệ thuật cổ điển như opera và kịch cổ điển, xuất phát tại châu Âu trong thế kỷ 16. Từ đó, thể loại này đã trải qua nhiều giai đoạn và phát triển theo thời gian, vượt ra bên ngoài biên giới và lan rộng khắp thế giới.
Thế kỷ 19 được coi là “Thời đại vàng” của nhạc kịch cùng với sự xuất hiện của những tên tuổi lừng lẫy như Richard Wagner, Giuseppe Verdi và Giacomo Puccini. Những tác phẩm nổi tiếng như “Tannhäuser”, “La Traviata”, “La Bohème” đã góp phần tạo nên thời kỳ vinh quang cho thể loại này.
Trong thế kỷ 20, Nhạc kịch đã tiếp tục phát triển và đa dạng hơn thông qua việc tạo ra những thể loại mới như nhạc kịch nhẹ (Musical) và rock opera. Nhạc kịch Musical nổi tiếng Broadway như “The Phantom of the Opera”, “Les Misérables”, và “Cats” đã thu hút được sự quan tâm của công chúng trên toàn cầu.
III – Đặc điểm và những yếu tố cấu thành nhạc kịch
Nhạc kịch là sự kết hợp tinh tế của nhiều yếu tố nghệ thuật. Một số đặc điểm và yếu tố cấu thành quan trọng của Nhạc kịch bao gồm:
1. Âm nhạc
Nhạc kịch dựa vào âm nhạc để thể hiện tâm tư và truyền tải cảm xúc nhân vật. Âm nhạc trong Nhạc kịch có thể là hòa tấu, bản nhạc đồng điệu và hòa âm phối khí, được sáng tác phục vụ cho cốt truyện và tình huống ở trong tác phẩm.
2. Lời bài hát
Lời bài hát trong Nhạc kịch thường thể hiện tâm tư, suy nghĩ và tình cảm của các nhân vật. Những câu hát đặc biệt này được viết để phản ánh tốt nhất tình huống của nhân vật trong từng khung cảnh biểu diễn.
3. Kịch bản
Điểm đặc biệt của Nhạc kịch là việc kết hợp giữa diễn xuất, lời bài hát và diễn xuất, tạo nên một kịch bản trọn vẹn và ấn tượng. Kịch bản trong Nhạc kịch là cốt truyện chính của tác phẩm, xây dựng nhân vật và thể hiện tình tiết tạo nên một câu chuyện hoàn chỉnh.
4. Diễn xuất và diễn viên
Diễn xuất là một yếu tố rất quan trọng trong Nhạc kịch. Diễn viên cần phải biểu diễn và thể hiện tốt cảm xúc, tâm trạng của nhân vật thông qua giọng nói, biểu cảm cũng như khuôn mặt và cử chỉ.
5. Múa và vũ đạo
Ngoài âm nhạc và diễn xuất, múa và vũ đạo cũng là yếu tố không thể thiếu trong Nhạc kịch. Các màn múa và vũ đạo giúp thể hiện, diễn tâm tư của nhân vật tốt hơn, giúp tạo nên những cảnh quan đẹp và nổi bật trên sân khấu.
IV – Các thể loại Nhạc kịch phổ biến
Nhạc kịch là loại hình nghệ thuật đa dạng, với nhiều thể loại và phong cách biểu diễn khác nhau. Dưới đây là một số thể loại nhạc kịch phổ biến được yêu thích trên toàn thế giới:
1. Nhạc kịch cổ điển (Opera)
Nhạc kịch cổ điển hay còn được gọi là Opera, một trong những thể loại Nhạc kịch truyền thống lâu đời nhất và có nguồn gốc từ Ý vào thế kỷ 16. Opera thường chú trọng vào âm nhạc, với các phần hát cao trào và những ca khúc đồng điệu để truyền tải cảm xúc và câu chuyện. Lời bài hát thường được hát bằng các ngôn ngữ cổ điển như tiếng Ý, Pháp, Đức và Latin.
Những tác phẩm Opera nổi tiếng bao gồm La Traviata và Aida của Giuseppe Verdi, Carmen của Georges Bizet, La Bohème và Madame Butterfly của Giacomo Puccini.
2. Nhạc kịch hiện đại (Musical)
Nhạc kịch hiện đại hay còn có tên gọi khác là Musical, phát triển mạnh mẽ vào thế kỷ 20 và đã trở thành một phần không thể thiếu của nền văn hóa giải trí thế giới. Musical kết hợp giữa âm nhạc, diễn xuất, múa và lời bài hát, nhưng thường có phong cách âm nhạc dân gian và Pop phổ biến hơn so với Opera.
Các tác phẩm Musical nổi tiếng bao gồm The Phantom of the Opera của Andrew Lloyd Webber, Les Misérables của Claude-Michel Schönberg và Alain Boublil, Cats của Andrew Lloyd Webber và Wicked của Stephen Schwartz.
3. Nhạc kịch Broadway
Broadway là khu phố nổi tiếng tại thành phố New York – Mỹ, nơi tập trung nhiều nhà hát và trung tâm biểu diễn sôi động. Nhạc kịch Broadway là loại hình Nhạc kịch được biểu diễn tại khu vực này, và nó đã trở thành biểu tượng của văn hóa Mỹ.
Một số vở nhạc kịch Broadway nổi tiếng bao gồm The Lion King, Chicago, Hamilton, Rent, và Mamma Mia!
4. Nhạc kịch Off-Broadway
Nhạc kịch Off-Broadway là các tác phẩm Nhạc kịch được biểu diễn bên ngoài khu vực trung tâm của Broadway, thường là ở các nhà hát nhỏ hơn và quy mô nhỏ hơn. Dù không có quy mô lớn nhưng nhiều tác phẩm Off-Broadway vẫn đạt được thành công lớn và được công chúng yêu thích.
5. Nhạc kịch quốc tế
Nhạc kịch không chỉ phổ biến tại Mỹ và châu Âu, mà thể loại này còn lan tỏa khắp thế giới với nhiều phiên bản và biến thể địa phương. Mỗi quốc gia đều có những tác phẩm Nhạc kịch riêng, thể hiện đặc trưng văn hóa và ngôn ngữ của nơi đó.
Ví dụ, Nhạc kịch “Miss Saigon” của Claude-Michel Schönberg và Alain Boublil, ban đầu ra mắt ở London và sau đó thành công trên toàn cầu, truyền tải câu chuyện về cuộc chiến Việt Nam và tình yêu đẹp đẽ.
Những thể loại Nhạc kịch này là một phần quan trọng của văn hóa và nghệ thuật biểu diễn, thu hút đông đảo khán giả và góp phần làm cho Nhạc kịch trở thành một trong những thể loại nghệ thuật phổ biến và hấp dẫn nhất trên toàn cầu.
Nhạc kịch tại Việt nam
Nhạc kịch ở Việt Nam có một lịch sử phát triển đa dạng và phong phú, mang trong mình sự hòa trộn của nền văn hóa dân tộc và ảnh hưởng của những thể loại nghệ thuật từ các nước khác. Dù không phải là một thể loại nghệ thuật lớn và phổ biến như ở các quốc gia phương Tây, nhưng nhạc kịch tại Việt Nam vẫn có sức hút đối với người yêu nghệ thuật biểu diễn.
Tại Việt Nam. nhạc kịch xuất hiện từ thế kỷ 20, chủ yếu dưới ảnh hưởng của người Pháp khi nước ta là thuộc địa của họ. Các tác phẩm Nhạc kịch mang tính giải trí dần được biểu diễn tại các cơ sở giải trí như nhà hát, sân khấu. Tuy nhiên, sau khi Việt Nam giành được độc lập vào năm 1945, nhạc kịch cũng gặp nhiều khó khăn do thời kỳ chiến tranh và biến động chính trị.
Có thể nói thể loại như Cải lương, Xẩm, Chèo, Quan họ, Chầu văn,… là một dạng “nhạc kịch” của Việt Nam. Tuy vậy, trong các thể loại trên lại chưa đáp ứng đủ cũng như thể hiện rõ các đặc điểm cũng như yếu tố trong nhạc kịch VietVocal đã nêu ở phần trên. Tuy nhiên đã có những khởi đầu rất tốt, tiêu biểu là vở nhạc kịch thuần Việt đầu tiên “Cô Sao” (kịch bản, âm nhạc: Đỗ Nhuận) được dàn dựng và công diễn vào năm 1965. Cho đến các vở kịch như “Tiên Nga” được sân khấu IDECAF dàn dựng, vở “Lộ hàng” được đầu tư bởi NSƯT Thành Lộc đang ngày càng được công chúng đón nhận.
Như vậy VietVocal và các bạn đã cùng nhau tìm hiểu Nhạc kịch là gì cũng như những thông tin thú vị liên quan đến loại hình nghệ thuật biểu diễn này. Nhạc kịch là một sự kết hợp độc đáo của nghệ thuật biểu diễn, từng bước chinh phục lòng yêu thích và tín đồ của nghệ thuật biểu diễn trên khắp thế giới.
Bạn có yêu thích loại hình nghệ thuật này không? Tác phẩm nhạc kịch bạn yêu thích nhất là gì? Hãy để lại bình luận bên dưới bài viết này nhé!
