Bản nhạc cover là một phiên bản tái hiện lại một tác phẩm âm nhạc đã có sẵn. Việc phát hành bản nhạc cover có thể được thực hiện thông qua nhiều hình thức khác nhau, như đăng tải trên các nền tảng trực tuyến, phát hành trên các kênh truyền thông đại chúng, hoặc biểu diễn trực tiếp.
Tuy nhiên, việc phát hành bản nhạc cover không phải lúc nào cũng hợp pháp. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, việc phát hành bản nhạc cover chỉ được coi là hợp pháp nếu nhận được sự đồng ý của chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc. Hãy cùng VietVocal tìm hiểu cách để phát hành một bản cover hợp pháp qua bài viết này nhé!
Mục lục
Tại sao phải xin phép bản quyền khi phát hành bản nhạc cover?
Trước khi bàn luận về cách phát hành một bản cover hợp pháp, điểm xuất phát quan trọng nhất cần hiểu rõ là quyền sở hữu trí tuệ (intellectual property rights) liên quan đến bản gốc và bản cover. Điều này bao gồm quyền tác giả và các quyền sở hữu tác phẩm gốc mà bạn phải tuân theo khi tạo ra và phát hành một bản cover. Dưới đây là một số khái niệm quan trọng:
a) Quyền Tác Giả (Copyright): Quyền tác giả áp dụng cho người đã sáng tạo ra một tác phẩm ban đầu, chẳng hạn như một bản nhạc. Người sáng tạo có quyền kiểm soát việc sao chép, phân phối và biểu diễn công khai tác phẩm của họ. Điều này áp dụng cho cả bản gốc và bản cover. Nếu bạn muốn phát hành một bản cover, bạn cần phải xem xét quyền tác giả của người sáng tạo ban đầu.
b) Quyền Sở Hữu Tác Phẩm Gốc (Master Recording Rights): Đây là quyền của người sở hữu bản gốc của ca khúc, thường là hãng thu âm hoặc nghệ sĩ gốc. Quyền này liên quan đến việc sử dụng bản thu âm gốc để tạo ra bản cover. Bạn cần có sự đồng ý của người sở hữu tác phẩm gốc hoặc hãng thu âm trước khi thực hiện bản cover.
⇒ Sự Khác Biệt Giữa Quyền Tác Giả và Quyền Sở Hữu Tác Phẩm Gốc: Quyền tác giả liên quan đến việc tạo ra bản gốc của tác phẩm, trong khi quyền sở hữu tác phẩm gốc liên quan đến bản thu âm gốc. Điều này có nghĩa rằng, ngay cả khi bạn có quyền phối âm và quyền tác giả, bạn vẫn cần phải xin phép từ người sở hữu bản thu âm gốc.
c) Quyền Phối Âm (Mechanical License): Đây là một loại giấy phép cho phép bạn sao chép và phân phối bản cover của một ca khúc cụ thể. Thông thường, bạn cần phải mua một quyền phối âm từ chủ sở hữu tác phẩm gốc hoặc từ một tổ chức quản lý quyền sở hữu trí tuệ như Harry Fox Agency ở Hoa Kỳ.
d) Quyền Biểu Diễn (Performance Rights): Nếu bạn kế hoạch biểu diễn bản cover trước công chúng, bạn cần phải xem xét quyền biểu diễn. Quyền này thường được quản lý bởi các tổ chức như ASCAP hoặc BMI.
Khi phát hành bản nhạc cover, nghệ sĩ cover sẽ sử dụng một số quyền liên quan của chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc, bao gồm quyền sao chép, biểu diễn, ghi âm, ghi hình, phát sóng, truyền thông, quảng bá tác phẩm. Do đó, nghệ sĩ cover cần phải xin phép chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc trước khi phát hành bản nhạc cover của mình.
Các bước để xin phép bản quyền bản nhạc cover
Để xin phép bản quyền bản nhạc cover, nghệ sĩ cover có thể thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Tìm hiểu thông tin về chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc. Thông tin này thường được ghi trên bản quyền tác phẩm âm nhạc hoặc có thể tìm kiếm trên các trang web về bản quyền tác phẩm âm nhạc.
Bước 2: Liên hệ với chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc để xin phép phát hành bản nhạc cover. Trong thư xin phép, nghệ sĩ cover cần nêu rõ thông tin về bản nhạc cover, bao gồm tên tác phẩm, tên nghệ sĩ cover, địa chỉ liên hệ,…
Bước 3: Chờ đợi phản hồi từ chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc. Nếu được chấp thuận, nghệ sĩ cover sẽ nhận được giấy phép phát hành bản nhạc cover từ chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc.
Một số lưu ý khi phát hành bản nhạc cover
Ngoài việc xin phép bản quyền từ chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc, nghệ sĩ cover cần lưu ý một số vấn đề sau khi phát hành bản nhạc cover:
– Nghệ sĩ cover cần tôn trọng bản gốc của tác phẩm âm nhạc. Việc thay đổi quá nhiều về giai điệu, lời ca,… của tác phẩm âm nhạc có thể vi phạm quyền tác giả của chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc.
– Nghệ sĩ cover cần cung cấp thông tin về tên tác giả, tên chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc,… trong bản nhạc cover của mình. Điều này giúp bảo vệ quyền tác giả của chủ sở hữu tác phẩm âm nhạc và giúp người nghe có thể dễ dàng tìm hiểu thông tin về tác phẩm âm nhạc.
– Nếu bạn muốn làm MV, bạn cần được cấp phép để sử dụng lên các sản phẩm truyền thông khác. Giả sử bạn đã thu âm và phát hành một bản cover và giờ đây bạn muốn làm MV cho nó. Bạn cần được cấp phép đồng bộ hóa (synchronization rights) để làm điều đó.
Cách để phát hành một bản cover hợp pháp
Khi bạn đã hoàn thành việc thu âm, mix, master và tạo artwork cho bản cover của mình, là lúc thích hợp để bắt đầu quá trình phát hành một bản cover hợp pháp. Hãy cùng tìm hiểu về các bước cần thiết để làm điều này:
Bước 1: Chuẩn bị việc xin cấp phép
Trước khi phát hành bản cover của bạn, bạn cần phải có sự cho phép từ nhà phân phối âm nhạc. May mắn thay, việc này không quá phức tạp. Dưới đây là một số cách bạn có thể thực hiện điều này:
- Chọn Nhà Phân Phối Uy Tín: Chọn một đơn vị phân phối âm nhạc có uy tín và có thể hỗ trợ bạn trong việc xin phép cho bài hát bạn muốn cover.
- Sử Dụng Dịch Vụ Easy Song Hoặc Songfile: Các dịch vụ như Easy Song hoặc Songfile có thể giúp bạn dễ dàng thực hiện các thủ tục xin cấp phép.
Bước 2: Được cho phép để sử dụng lên các sản phẩm truyền thông khác
Nếu bạn dự định tạo MV cho bản cover của bạn, bạn cần xin phép riêng cho mục đích này. Bạn cũng có thể tận dụng công nghệ quét Content ID của YouTube bằng cách đánh dấu video của mình là một bản cover. Điều này sẽ thông báo cho nhạc sĩ và nhà xuất bản về việc bạn đang cover bài hát của họ. Họ có thể quyết định xóa video của bạn hoặc sử dụng nó để kiếm tiền.
Bước 3: Lựa chọn nhà phân phối
Khi đã có phép xin, bạn cần chọn một nhà phân phối âm nhạc để đưa bản cover của bạn ra thị trường. Một số nhà phân phối phổ biến bao gồm DistroKid, Tunecore và nhiều lựa chọn khác. Tuy nhiên, hãy đọc kỹ các điều khoản phân phối để hiểu rõ về quy định và lợi nhuận bạn sẽ thu được sau khi sử dụng nền tảng phân phối này.
Bước 4: Đăng ký quyền sở hữu để có thể kiếm tiền từ bản cover
Nếu bạn không sở hữu quyền tác giả của bài hát, bạn sẽ không nhận được tiền tác quyền giống như tác giả. Tuy nhiên đó là bản thu riêng của bạn, thì đó chính là sản phẩm của bạn. Cho nên đây là một số nguồn giúp bạn kiếm được thu nhập từ chính bản cover của mình và vẫn trả tiền tác quyền đầy đủ cho tác giả.
*) Nhà phân phối sẽ gửi cho bạn những khoản tiền định kỳ dựa vào số lượt stream, nghe và tải xuống sản phẩm.
*) Cục tác quyền sẽ thu thập những khoản tiền được trả cho bạn nếu như bản cover của bạn được sử dụng trên TV hoặc ở trong một bộ phim.
Và đó chính là một số cách để bạn có thể nắm rõ được quyền lợi hợp pháp cũng như nghĩa vụ của bản thân mình khi bắt đầu dự định để cover một ca khúc bất kỳ nào đó.
Như vậy VietVocal đã cung cấp cho các bạn những thông tin cần thiết cũng như cách để phát hành một bản cover hợp pháp. Việc hiểu và tuân thủ các quy định liên quan đến bản cover không chỉ giúp bạn tránh rắc rối pháp lý mà còn giúp thúc đẩy sự sáng tạo và đa dạng trong ngành công nghiệp âm nhạc.
Cảm ơn các bạn đã dành thời gian đọc bài viết, hãy theo dõi VietVocal thường xuyên để cập nhật những bài viết mới nhất nhé!
