Chơi guitar là một hành trình khám phá không chỉ về kỹ năng mà còn về nhạc lý. Nhạc lý bạn hiểu rõ cấu trúc của âm nhạc, từ đó giúp bạn chơi đàn một cách mượt mà và sáng tạo hơn. Việc nắm vững nhạc lý sẽ mang lại cho bạn sự tự tin khi biểu diễn và khả năng sáng tác những bản nhạc riêng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những kiến thức cơ bản và nâng cao về nhạc lý guitar, giúp bạn tiến xa hơn trên con đường âm nhạc.
Mục lục
Nhạc lý guitar là gì?
Nhạc lý guitar là kiến thức quan trọng cho những ai muốn theo đuổi bộ môn guitar một cách nghiêm túc, chuyên nghiệp và bài bản. Với người có khả năng cảm nhạc tốt, quá trình học nhạc lý sẽ nhanh chóng và dễ dàng. Tuy nhiên, học nhạc lý guitar căn bản không hề khó. Bạn cần chăm chỉ và chịu rèn luyện. Khi đã quen với khuông nhạc, nốt nhạc, dấu lặng, bạn sẽ dễ dàng đọc nhạc lý và chơi nhiều bản nhạc.
Học nhạc lý guitar căn bản
Thành thạo cách đọc nhạc lý là kỹ năng quan trọng của những nghệ sĩ chơi guitar. Bạn có thể bắt đầu học nhạc lý từ những kiến thức cơ bản dưới đây.
Học tên các nốt nhạc
Có 7 nốt thường dùng là: Đô, rê, mi, fa, sol, la, si. Đây cũng là 7 bậc cơ bản của hệ thống thất âm, tính từ bậc thấp lên cao. Nếu muốn lên cao hơn hoặc xuống thấp hơn, người ta lặp lại tên dấu với các nốt trên, theo cao độ cách nhau từng quãng 8.
Ký hiệu nốt nhạc khi học nhạc lý guitar
Người ta dùng các chữ cái La-tinh để ký hiệu các bậc cơ bản/nốt nhạc:
– Đô: C
– Rê: D
– Mi: E
– Fa: F
– Sol: G
– La: A
– Si: B
Học giá trị của hình nốt nhạc
Nốt nhạc
Bạn cần nhớ các giá trị cơ bản của nốt nhạc:
– Hình nốt tròn có giá trị = 4 phách và ngân dài gấp đôi nốt trắng.
– Hình nốt trắng giá trị = 2 phách và ngân dài gấp đôi hình nốt đen.
– Hình nốt đen có giá trị là 1 phách và ngân dài gấp đôi hình nốt móc đơn.
– Hình nốt móc đơn ngân dài gấp 2 hình nốt móc kép.
– Móc kép có giá trị = 1/4 phách.
Dấu lặng
– Dấu lặng tròn: thời gian ngưng bằng 1 nốt tròn.
– Dấu lặng trắng: thời gian ngưng bằng 1 nốt trắng.
– Dấu lặng đen: thời gian ngưng bằng 1 nốt đen.
– Dấu lặng đơn: thời gian ngưng bằng 1 nốt đơn.
– Dấu lặng kép: thời gian ngưng bằng 1 nốt móc kép.
Học dấu hóa khi tìm hiểu về nhạc lý guitar
Dấu hóa là các kí hiệu cho biết các nốt nhạc sẽ được chơi ở cao độ thấp hơn hoặc cao hơn nốt nhạc bình thường.
– Dấu thăng (#): Tăng lên nửa cung.
– Dấu giáng (b): Giảm xuống nửa cung.
– Dấu bình: Các nốt nhạc đã được thăng hay giáng trước đó trở về cao độ tự nhiên.
Các loại dấu hóa cần biết khi học nhạc lý guitar:
– Dấu hóa cấu thành: Ghi ở đầu khuông nhạc (còn gọi là hóa biểu), ảnh hưởng đến mọi nốt nhạc cùng tên trong cùng một đoạn nhạc.
– Dấu hóa bất thường: Chỉ ảnh hưởng đến các nốt nhạc cùng tên trong cùng một ô nhịp, kể cả khác tầng quãng tám.
Cách nhìn một khuông nhạc
Để đọc được một khuông nhạc, bạn cần biết ba khái niệm: khuông nhạc, khóa nhạc và quãng.
Khuông nhạc là gì?
Khuông nhạc phổ biến nhất gồm có 5 đường kẻ song song, tạo thành 4 khe cách đều nhau. Trên khuông nhạc có 11 vị trí khác nhau, sử dụng để ghi 11 bậc. Muốn ghi thêm, người ta sẽ dùng các dòng kẻ phụ.
Khóa nhạc là gì?
Khóa nhạc sử dụng để xác định tên các dấu nhạc ghi trên khuông nhạc. Khóa nhạc được ghi tại đầu mỗi khuông nhạc.
Quãng là gì?
Các nốt trong âm nhạc hay các nốt giai điệu trong một bài hát được quan hệ với nhau bằng các quãng. Quãng nhạc là khoảng cách âm nhạc ở giữa hai dấu nhạc. Tên quãng được gọi bằng số như: quãng 2, quãng 3, quãng 4, quãng 5,…
Hiểu biết về gam của bài hát
Gam là một tập hợp bao gồm 7 nốt nhạc, có hai loại là gam trưởng và gam thứ.
Gam trưởng
Công thức lập gam trưởng là: a–a–b–a–a–a–b
Ví dụ: Gam Đô trưởng (C) có nốt gốc là C, dựa vào công thức a–a–b–a–a–a–b ta suy ra các nốt còn lại là:
– D (cách C 1 a)
– E (cách D 1 a)
– F (cách E 1 b)
– G (cách F 1 a)
– A (cách G 1 a)
– B (cách A 1 a)
– C (cách B 1 b)
Vậy gam C gồm có 7 nốt là: C, D, E, F, G, A, B và không có dấu hóa nào.
Gam thứ
Công thức lập gam thứ là: a–b–a–a–b–a–a
Ví dụ: Gam La thứ (Am) theo công thức a–b–a–a–b–a–a ta có các nốt tiếp theo là:
– B (cách A 1 a)
– C (cách B 1 b)
– D (cách C 1 a)
– E (cách D 1 a)
– F (cách E 1 b)
– G (cách F 1 a)
– A (cách G 1 a)
Vậy các nốt trong gam Am là: A, B, C, D, E, F, G và không có dấu hóa nào.
Học nhạc lý guitar có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kỹ thuật chơi guitar lâu dài. Thiếu kiến thức về nhạc lý sẽ gây ra nhiều sự khó khăn cho người muốn chơi đàn chuyên nghiệp.
Học nhạc lý guitar, thanh nhạc và cách chơi guitar ở đâu?
Học guitar là lựa chọn của nhiều bạn trẻ vì loại nhạc cụ này dễ chơi và có thể dùng để đệm đàn. Giá đàn guitar khá đa dạng, với nhiều mức giá khác nhau hợp với túi tiền của nhiều người. Học guitar cũng khá dễ bởi nhạc cụ này không yêu cầu quá nhiều kiến thức hay kỹ thuật. Người chơi chỉ cần chăm chỉ tập luyện là đã có thể chơi được guitar.
Tuy nhiên, nếu muốn học guitar bài bản và chơi thành thạo, bạn cần được hướng dẫn rõ ràng. Người hướng dẫn sẽ giúp bạn rút ngắn thời gian học guitar. Bạn có thể đăng ký tham gia các khóa học guitar cơ bản và nâng cao để biết cách cách đọc nhạc lý và tab guitar. Các khóa học còn giúp bạn biết cách chọn tông để chơi đàn, điều chỉnh dây đàn và những điều cơ bản nhất về guitar.
Nhạc lý guitar không chỉ là nền tảng để bạn chơi đàn một cách thành thạo mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa sáng tạo trong âm nhạc. Hiểu và ứng dụng nhạc lý giúp bạn biểu diễn tự tin, sáng tác những bản nhạc riêng và cảm nhận âm nhạc một cách sâu sắc hơn. Hãy tiếp tục học hỏi, luyện tập và khám phá những điều thú vị trong nhạc lý guitar để biến mỗi nốt nhạc, mỗi hợp âm thành những câu chuyện âm nhạc tuyệt vời.
