Nhắc đến dàn nhạc giao hưởng, chúng ta không thể bỏ qua vai trò của Contrabass. Là nhạc cụ có âm vực thấp nhất, đàn Contrabass đóng vai trò như nền tảng âm thanh, tạo nên sự hài hòa và cân bằng cho toàn bộ tác phẩm. Hãy cùng VietVocal khám phá những điều thú vị về cây đàn độc đáo này qua bài viết sau đây.
Mục lục
Giới thiệu về đàn Contrabass
Đàn Contrabass còn gọi là đại vĩ cầm hay Double bass, là một trong những nhạc cụ dây lớn nhất trong họ nhạc cụ dây cố định. Với vóc dáng lớn và âm thanh mạnh mẽ, Contrabass thường đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo nên cơ sở âm nhạc cho nhiều loại dàn nhạc, từ dàn nhạc giao hưởng, dàn nhạc jazz cho đến các ban nhạc pop và rock.
Xuất xứ của đàn Contrabass có thể được theo dõi trở lại từ thế kỷ 16 ở châu Âu, khi nó được phát triển từ những phiên bản trước đó của những nhạc cụ dây lớn hơn. Trong quá trình phát triển, contrabass đã trở thành một phần không thể thiếu trong các dàn nhạc cổ điển và đã dần dần mở rộng sự hiện diện của mình vào các thể loại âm nhạc hiện đại.
Ngày nay, Contrabass không chỉ là một nhạc cụ mà là biểu tượng của sức mạnh âm nhạc và sự sâu sắc trong tạo ra những giai điệu đầy cảm xúc. Từ những nốt bass rung động sâu lắng trong dàn nhạc giao hưởng, đến những đoạn bass line phô diễn tài năng trong các buổi biểu diễn jazz, đàn contrabass luôn là một phần không thể thiếu và vô cùng đặc biệt trong âm nhạc.
Cấu tạo của đàn Contrabass
Contrabass bao gồm các bộ phận chính:
Thân đàn
Hộp của cây đàn Contrabass chủ yếu được làm từ gỗ. Một Contrabass truyền thống thường có mặt trước làm từ gỗ vân sam, trong khi mặt sau, hai bên và cổ được làm từ gỗ thông.
Việc làm hai mặt đàn thường được thực hiện bằng tay. Gỗ được làm nóng và uốn quanh các khuôn để tạo ra hai bên của đàn. Khi nhìn từ phía trước, thân của cây Contrabass có thể được chia thành ba phần: phần trên và dưới mở rộng, và phần giữa hẹp hơn, được giới hạn bởi hai chữ C quay lưng vào nhau. Hai khe hình chữ S và ngựa đàn thường nằm ở gần trung tâm của thân đàn.
Cổ, hộp chốt và cuộn xoắn ốc
Phía trên thân của đàn Contrabass là phần cổ đàn, tiếp theo là hộp chốt và cuộn xoắn ốc. Cổ đàn, hộp chốt và cuộn xoắn thường được tạc từ một mảnh gỗ nguyên. Gắn liền với cổ đàn và kéo dài xuống đến phần giữa của thân đàn là bàn phím.
Bàn phím là một thanh gỗ, thường là gỗ thông, được uốn cong về hai bên và được gắn với cổ đàn. Nơi nối giữa bàn phím và hộp chốt có một mảnh gỗ chìa ra, làm nhiệm vụ đỡ dây đàn, được gọi là mấu (được giữ bởi dây đàn). Hộp chốt có 4 chốt dùng để kéo dây sử dụng cơ cấu truyền động phức tạp hơn so với của violin. Cuộn xoắn ốc là một phần truyền thống của các nhạc cụ dây.
Thường thì gỗ mun được sử dụng để làm các chốt, bàn phím và mấu, tuy nhiên, cũng có thể sử dụng các loại gỗ khác có màu sắc đậm như hoàng dương hoặc hồng mộc.
Chốt mắc dây và chân đế
Chốt mắc dây đàn Contrabass thường được làm từ gỗ lim và được gắn ở phần dưới của thân đàn. Theo truyền thống, chốt mắc dây được làm từ gỗ mun hoặc các loại gỗ khác có màu sắc đậm, tuy nhiên ngày nay cũng có thể làm từ nhựa hoặc các vật liệu tổng hợp. Chân đế được gắn với đáy của thân đàn, giữ cho nhạc cụ không trượt trên sàn diễn.
Ngựa đàn và hai khe chữ S
Ngựa đàn là một chiếc mảnh gỗ hoặc nhựa, nằm trên mặt của đàn, nâng dây đàn lên và truyền dao động của chúng đến que chống và thanh dọc bên trong. Ngựa đàn không được gắn chặt vào thân đàn mà thường được các dây đàn giữ ở vị trí phù hợp.
Các khe hình chữ S ở hai bên của ngựa đàn Contrabass giúp cho không khí có thể lưu thông vào và ra khỏi hộp đàn, tạo ra âm thanh. Ngoài ra, các khe này cũng cho phép truy cập vào các phần bên trong hộp đàn khi cần phải thực hiện sửa chữa.
Dây đàn
Trước đây, dây đàn contrabass thường được làm từ ruột động vật như ruột ngựa, trâu, bò, hoặc cừu. Tuy nhiên, ngày nay, dây đàn có thể được làm từ ruột động vật, thép, hoặc các vật liệu tổng hợp, và thường được bọc bên ngoài bằng lớp dây kim loại. Dây son, mặc dù, thường không được bọc và thường được làm từ thép trần hoặc được mạ vàng.
Thông thường, dây đàn contrabass được lên với cao độ mi – la – rê – son, nhưng một số người chơi lại thích lên dây theo kiểu đô – son – rê – la. Khi biểu diễn solo, người nghệ sĩ thường lên dây cao hơn một cung, với thứ tự fa # – si – mi – la.
Những chi tiết bên trong
Bên trong của đàn Contrabass có hai thành phần quan trọng: que chống và thanh dọc. Que chống được kẹp giữa mặt trước và mặt sau của đàn, trong khi thanh dọc được dán vào bên trong mặt trước, chạy song song với dây đàn.
Ngoài việc tăng cường sức chịu lực của mặt đàn, cả hai thành phần này cũng đóng vai trò trong việc truyền dao động của dây xuống hộp đàn.
Âm thanh và khả năng biểu diễn của đàn Contrabass
Âm thanh của đàn Contrabass là một trong những đặc điểm nổi bật nhất và đặc trưng của nhạc cụ này. Với vóc dáng lớn và dây đàn dày, contrabass tạo ra những âm thanh bass sâu lắng và mạnh mẽ, có khả năng lan tỏa qua không gian với sự trầm ấm và uyển chuyển. Âm thanh của contrabass thường được mô tả là “âm bass thấm đượm và cảm xúc”.
Khả năng biểu diễn của đàn Contrabass cũng là một điểm đáng chú ý. Với cấu trúc lớn và dáng vóc mạnh mẽ, việc chơi contrabass đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỹ năng và sức mạnh từ người chơi. Tuy nhiên, một khi đã làm quen và điều chỉnh, contrabass có khả năng tạo ra những giai điệu phong phú và đa dạng từ bass rung động sâu lắng đến các rung động nhanh nhẹn và linh hoạt.
Người chơi đàn Contrabass thường phải sử dụng cả hai tay và cảm nhận từ toàn bộ cơ thể để tạo ra âm thanh chính xác và mạnh mẽ. Kỹ thuật cầm cần, sử dụng ngón tay và cách điều chỉnh áp lực trên dây đàn đều đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện được sự linh hoạt và sức mạnh của Contrabass.
Trong dàn nhạc, Contrabass thường đảm nhận vai trò của “trụ cột âm nhạc”, cung cấp nền rhythm và bass cho các phần còn lại của ban nhạc hoặc dàn nhạc. Sự phong phú và mạnh mẽ của âm thanh đàn Contrabass làm cho nó trở thành một phần không thể thiếu trong việc tạo ra cảm giác và không khí của một buổi biểu diễn âm nhạc chất lượng và sâu lắng.
⇒ Tham khảo thêm: Tìm hiểu về các loại nhạc cụ trong dàn nhạc giao hưởng
Với những đặc điểm riêng biệt về cấu tạo, âm thanh và khả năng biểu diễn, đàn Contrabass là nhạc cụ đầy hứa hẹn cho những ai muốn khám phá thế giới âm nhạc đầy màu sắc. Nếu bạn yêu thích âm thanh trầm ấm, muốn thử sức với một nhạc cụ độc đáo, hãy tìm hiểu và trải nghiệm contrabass. Biết đâu, bạn sẽ khám phá ra niềm đam mê mới cho bản thân.
