Mỗi người sẽ có một chất giọng khác nhau và được phân chia theo nhóm cao, trung và trầm. Hôm nay cùng VietVocal tìm hiểu về các loại giọng của nữ nhé.
Thực tế, mỗi người sẽ có một chất giọng riêng. Thí dụ như: nếu chất giọng của bạn là nữa trầm (Contralto), bạn không nên hát những bài hát có những note cao vì nó sẽ không hay và nó dành cho giọng nữ cao Soprano sẽ phù hợp hơn. Không phải cứ hát cao là nghe hay đâu nhé. Người hát cần phải xác định đúng chất giọng của bản thân để chọn ra cho mình quãng giọng phù hợp, vừa sức và dễ chịu nhất khi hát cũng như khi nghe. Điều này giúp chúng ta có thể truyền tải ca khúc một cách tinh tế nhất.
Mục lục
Giọng nữ trầm và nữ cao? Còn có thêm các phân loại giọng hát nữa không?
Trong thanh nhạc, bắt nguồn từ Opera gồm 7 phân loại giọng hát và dựa vào rất nhiều yếu tố, gồm có âm vực (vocal range), độ nặng của giọng (vocal weight), âm cữ (tessitura), âm sắc (vocal timbre), điểm chuyển giọng (passaggio) hay khoảng âm (voice register).
Trong phương pháp sư phạm thanh nhạc, có bảy loại giọng hát chính được xác định gồm bốn nhóm ở nam (Basso, Baritone, Tenor, Countertenor) và ba nhóm ở nữ (Alto/Contralto, Mezzo-Soprano, Soprano).
Tìm hiểu về tessitura là gì?
Mỗi người chúng ta đều có một âm vực riêng, được xác định bởi âm thanh thấp nhất và cao nhất mà chúng ta có thể phát ra. Tuy nhiên, khi hát, chúng ta thực tế chỉ có thể điều khiển được một khoảng nào đó trong âm vực cua mình. Khoảng âm vực mà âm thanh phát ra khi hát thoải mái và thư giãn nhất đối với mỗi người được gọi là Tessitura. Đây là yếu tố chính để giúp bạn tìm ra bài hát dành cho bạn và đâu là loại giọng bạn đang sở hữu.
Bạn đã từng hỏi tại sao có một số bài hát mà người khác hát được còn mình thì lại không? Phải chăng là do bài hát quá cao hay qua thấp so với tông giọng của bạn? Có nhiều người vẫn còn nhầm lẫn và không biết giọng hát của mình thuộc loại giọng hát nào? Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu về các loại giọng của nữ nhé:
Các thể loại giọng hát nữ trong âm nhạc
1. Nữ trầm (Contralto/Alto)
Nữ trầm (Contralto) được xem là loại giọng dày, nặng, tối và trầm nhất của giọng nữ, được hát chủ yếu bằng giọng ngực (chest voice). Contralto có khoảng tessitura từ E3 – E5 và có tông giọng nghe gần như là giọng của nam khi họ nói và hát ở những nốt thấp.
Nữ trầm (Alto) cũng là một loại giọng nữ trầm tuy nhiên nó không dày và nặng bằng Contralto, với khoảng tessitura từ F3 – F5. Có rất nhiều giọng nữ alto sau quá trình luyện tập có thể hát được những note ngoài khoảng tessitura và chạm được đến những nốt có âm vực cao nhất của họ.
Giọng nữ trầm thực tế thường rất hiếm, và đa số những người thuộc thể loại giọng này đều thành công. Có 3 loại giọng nữ trầm:
Dramatic Contralto (Nữ trầm kịch tính)
Đây là loại nữ trầm rất hiếm, đặc trưng bởi âm lượng khổng lồ, lớn nhất ở quãng trầm, trung và cận cao, có độ nặng và tối nhất, lại hơi thô ráp, nghe như một người đàn ông lực điền. Điển hình cho loại giọng này là Galina Baranova, Ewa Podles, Sara Couden, Nina Simone… Ở Châu Á hiện tại chỉ có duy nhất nữ ca sĩ người Nhật Akiko Wada sở hữu chất giọng này.
Lirico contralto (Nữ trầm trữ tình)
Đây là loại nữ trầm phổ biến, xuất hiện trên khắp thế giới. Gồm: Opera và nhạc cổ điển:
Marian Anderson, Marie Nicole Lemieux…và nhạc đại chúng: Cher, Mercedes Sosa, Marla Glen, Tanita Tikaram, Toni Braxton…
Ở Việt Nam ta cũng có nữ trầm trữ tình, nhưng rất hiếm. Có thể kể đến các Danh ca Thanh Thúy và Minh Hiếu (giai đoạn sau 1975), Khánh Tâm (Đà Lạt), Mỹ Hạnh (Phòng trà WE),…
Ở Việt Nam ta cũng có nữ trầm trữ tình, nhưng rất hiếm. Có thể kể đến các Danh ca Thanh Thúy và Minh Hiếu (giai đoạn sau 1975), Khánh Tâm (Đà Lạt), Mỹ Hạnh (Phòng trà WE),…
Coloratura contralto (Nữ trầm màu sắc)
Loại nữ trầm này cũng rất hiếm, đòi hỏi ca sĩ phải có sự khổ luyện thanh nhạc trường kì cộng thêm năng lực bẩm sinh để thực hiện được những kĩ xảo hoa mỹ. Đặc trưng của nữ trầm màu sắc là quãng giọng rộng, vươn tới các note cao của nữ trung, nghe bớt nặng và tối hơn. Ở châu Á chưa thấy có loại giọng này.
Nữ trầm màu sắc gồm:
- Nữ trầm kịch tính màu sắc (Coloratura dramatic contralto): Delphine Galou, Lisa Gerrard, Grace Jones, Nina Hagen,…
- Nữ trầm trữ tình màu sắc (Coloratura Lirico Contralto): Karen Clark, Anita Baker…
2. Nữ trung (Mezzo Soprano)
Nữ trung nằm ở giữa trong các loại giọng nữ, nó phát ra âm thanh cao và sáng hơn so với nữ trầm, đồng thời dày và nặng hơn so với nữ cao (Soprano). Nữ trung có khoảng tessitura từ A4 – A5. Giọng nữ trung được chia thành 2 loại là:
Mezzo-alto (Nữ trung trầm):
Còn được gọi là Nữ thấp. Giọng thường dày, tối và nặng hơn 1 nữ trung thông thường. Về cơ bản, nữ trung trầm cũng sẽ có Man tone nhưng không quá nhiều âm Bass, cữ âm vẫn cao hơn 1 Contralto và âm sắc có phần sáng hơn. Vai của 1 nữ trung trầm trong cổ điển có thể vừa đảm nhận cho 1 nữ Trầm và 1 nữ Trung (ở mức độ vai diễn đơn giản và có thể thực hiện Head Voice ổn định đến G5 trở lên).
Một số ca sĩ nổi tiếng: Tina Turner, Etta James, Adele, Amy Winehouse, Édith Piaf,…Ở Việt Nam thì có các ca sĩ như Khánh Ly, Lệ Thu, Hồ Ngọc Hà, Thu Phương, Hồng Ngọc,…
Mezzo soprano (Nữ trung cao)
Đây là loại giọng gần với nữ cao, có màu giọng sáng và mảnh hơn nữ trung trầm nhưng tối hơn so với nữ cao. Nữ trung có Tessitura thường năm trên quãng trung và cận cao, hát trầm và cao cũng rất tốt. Nữ trung cao rất dễ bị nhầm lẫn với nữ cao vì có quãng giọng khá rộng, có thể lên được những nốt rất cao và xuống được những nốt rất trầm.
Một số ca sĩ nổi tiếng sở hữu giọng nữ trung cao gồm: Beyonce, Barbra Streisand, Jane Monheit, Lee Sun Hee, Mỹ Linh, Hồng Nhung, Thanh Hà Hương Tràm, …
Trong cách phân loại chính thông, giọng nữ trung được phân thành những nhánh nhỏ sau:
Lirico mezzo-soprano (Nữ trung trữ tình)
Giọng mềm mại, ấm áp và nữ tính nhưng vẫn có độ dày nhất định. Một số ca sĩ nổi tiếng có chất giọng này như: Như Quỳnh, Minh Tuyết, Mỹ Linh, Lệ Quyên, Mỹ Tâm, Hương Tràm, Hồng Nhung, Thanh Hà,…
Giọng này cũng khá phổ biến trên thế giới, với một số ca sĩ như Barbra Streisand, Jane Monheit, Lee Sun Hee, Donna Summer, Ethel Merman,…
Dramatic mezzo-soprano (Nữ trung kịch tính):
Âm lượng khổng lồ hát xuyên dàn nhạc, giọng ngực và giọng pha dày, đanh và vô cùng khoẻ khoắn, tạo nên được sự bùng nổ, kịch tính ở những đoạn hát cao trào, thường đóng vai thứ trong opera (Armenis, Azucena) hoặc những người phụ nữ lẳng lơ, thủ đoạn (Carmen, Dalila). Nữ trung kịch tính có khả năng fullvoice (hát toàn giọng) đến note G5.[1]
Một số ca sĩ nổi tiếng trên thế giới có Aretha Franklin, Milla Edelman, Christina Carr, Fiorenza Cossotto, Jennifer Holiday, Ethel Merman, Anastacia, Shirley Bassey, Mahalia Jackson…Ở Việt Nam không có loại giọng này.
Spinto mezzo-soprano (Nữ trung trữ tình – kịch tính):
Giọng bình thường thì da diết, trữ tình nhưng có thể chuyển thành kịch tính ở những đoạn cao trào.
Một số ca sĩ nổi tiếng trên thế giới có Tina Turner, Etta James, Yolanda Adams, Lani Misalucha…Ở Việt Nam không có loại giọng này.
Coloratura mezzo-soprano (Nữ trung trữ tình màu sắc):
Giọng nhanh, nhẹ hơn so với nữ trung kịch tính, có thể chạy note, nảy note mượt mà, hát legato vô cùng uyển chuyển. Trong opera, giọng này thường làm các vai hài. Nữ trung màu sắc có thể fullvoice (hát toàn giọng) đến note A5.
Một số ca sĩ nổi tiếng trên thế giới: Marilyn Horne, Beyonce,…Ở Việt Nam không có loai giọng này.
Mezzo-alto (Nữ trung trầm):
Còn được gọi là Nữ thấp. Giọng thường dày, tối và nặng hơn 1 nữ trung thông thường. Về cơ bản, nữ trung trầm cũng sẽ có Man tone nhưng không quá nhiều âm Bass, cữ âm vẫn cao hơn 1 Contralto và âm sắc có phần sáng hơn. Vai của 1 nữ trung trầm trong cổ điển có thể vừa đảm nhận cho 1 nữ Trầm và 1 nữ Trung (ở mức độ vai diễn đơn giản và có thể thực hiện Head Voice ổn định đến G5 trở lên).
Một số ca sĩ nổi tiếng: Tina Turner, Etta James, Adele, Amy Winehouse, Edith Piaff,…Ở Việt Nam thì có các ca sĩ như Khánh Ly , Lệ Thu, Hồ Ngọc Hà, Thu Phương, Hồng Ngọc,…
3. Nữ cao Soprano
Đúng như tên gọi đây là giọng có âm vực cao nhất và chất giọng sáng, nhẹ nhất trong tất cả các loại giọng. Nữ cao có khoảng tessitura từ C4 – C6.
Trong âm nhạc hiện đại, giọng nữ cao rất được ưa chuộng với khả năng hát belting các nốt cao đầy nội lực và sự linh hoạt trong giọng hát ở các âm khu khác nhau. Dưới đây là các loại giọng nữ cao:
Wagnerian soprano (Nữ cao siêu kịch tính)
Giọng cao nhưng đặc biệt dày và khoẻ, vang, có khả năng hát xuyên dàn nhạc và dàn hợp xướng, âm sắc gần với nữ trung, thường xuất hiện trong Opera của Wagner, R. Strauss. Fullvoice (hát toàn giọng) đến note C6.
Dramatic soprano (Nữ cao kịch tính)
Giọng vang bẩm sinh, âm lượng cực lớn, khoẻ và đanh, hát xuyên dàn nhạc. Fullvoice tốt ở note C#6. Giọng này thường là vai dành cho những nữ anh hùng hoặc những nhân vật có tính cách mạnh mẽ. Chủ yếu xuất hiện trong Opera của Verd.
Spinto soprano (Nữ cao bán kịch tính)
Giọng hát là sự kết hợp giữa Lirico và Dramatic, vừa có sự mềm mại của lirico, vừa có sự khoẻ và đanh của Dramatic. Đây là những vai phổ biến trong Opera của Verdi và các tác giả trường phái Verismo, thường là những người phụ nữ gặp bất hạnh và đau khổ trong cuộc sống, tình yêu.
Lirico soprano (Nữ cao trữ tình)
Khu trung âm đầy đặn, giọng mềm mại, bay bổng, thể hiện những vai người phụ nữ hiền lành, trong sáng, giản dị và hơi có phần yếu đuối. Nữ cao trữ tình được chia thành 2 loại:
Full lirico soprano (Nữ cao trữ tình đầy đặn)
Loại nữ cao này phát triển mạnh mẽ ở quãng trung và cận cao (cao hơn vài note so với mezzo soprano). Tuy vẫn có sự mềm mại, trữ tình nhưng âm sắc của nó dày, đầy đặn, ấm áp hơn Light lirico soprano và có thể hát nội lực, căng tràn ở quãng cận cao.
Loại giọng này có sự mềm mại, trữ tình nhưng mang âm sắc dày, ấm áp và có thể hát nội lực, căng tràn ở quãng cận cao. Tessitura phát triển mạnh mẽ ở quãng trung và cận cao (cao hơn vài note so với Mezzo soprano).
Một số giọng ca tiêu biểu của Lirico soprano: Anna Netrebko, Angela Gheorghiu, Mirella Freni, Lara Fabian, Celine Dion, Ruthie Henshall, Ock Joo Hyun, Siu Black, Thanh Tuyền, Thu Hiền, Bích Việt, Hà Phạm Thăng Long…
Light lirico soprano (Nữ cao trữ tình sáng mảnh)
Với âm sắc sáng, mảnh và nhẹ nhất, tessitura đặc biệt phát triển ở quãng cao nên có thể hát note cao trên E5 dễ dàng, liên tục hơn.
Light lirico soprano có Tessitura đặc biệt phát triển ở quãng cao nên có thể hát note cao trên E5 dễ dàng, liên tục hơn. Loại giọng này có âm sắc sáng, mảnh và nhẹ nhất. Đa số các nữ cao ở Việt Nam đều là Light lirico soprano.
Những ca sĩ tiêu biểu của giọng hát này là:Kathleen Battle, So Hyang, Cyndi Lauper, Madonna (thời debut), Jessica Simpson, Lan Anh, Thu Minh, Hồ Quỳnh Hương, Văn Mai Hương, …
Coloratura soprano (Nữ cao màu sắc)
Những người được ấn định là nữ cao màu sắc thường sẽ hơn các nữ cao còn lại,có âm vực rộng hơn so với nữ cao bình thường, không chỉ hơn về âm vực mà lẫn cả tư duy xử lý, thực hiện được các kỹ thuật hoa mỹ có độ khó cao. Đặc biệt về âm khu cao, âm sắc nghe giống tiếng sáo. Giọng này có khả năng luyến láy các note ở âm vực cao rất tốt. Nữ cao màu sắc được phân ra hai loại:
Lirico coloratura soprano (nữ cao trữ tình màu sắc)
Giọng hơi mỏng, nhẹ, linh hoạt hơn lirico thông thường, fullvoice đến note D6, một số có thể lên tới D7, thể hiện những vai thiếu nữ trong sáng thơ ngây hoặc những cô gái nhí nhảnh, vui tính.
Dramatic coloratura soprano (nữ cao kịch tính màu sắc)
Giọng khoẻ, hơi tối, linh hoạt hơn, ko nặng bằng dramatic thông thường, lên cao sáng, fullvocie đến note E6, staccato đến F6 (thậm chí cao hơn).
Để có thể hiểu rõ hơn thông qua các thí dụ, các bạn hãy khám phá nội qua video dưới đây nhé!
Nếu các bạn thầy video này hữu ích đừng quên nhấn chia sẻ và theo dõi VietVocal để biết thêm những kiến thức thú vị về thanh nhạc nhé. Có bất kỳ thắc mặc nào hãy để lại bình luật bên dưới nhé. Rất mọng nhận được phản hồi và đóng góp ý kiến từ các bạn.
Các bạn có thể tham khảo và đăng ký hoặc thử miễn phí cùng ca sĩ Mỹ Linh TẠI ĐÂY.
